Otkriveno zašto se toplija voda smrzava brže od hladne vode

Misterija koja je mučila mnoge naučnike konačno je riješena.
Mpemba efekt je prirodna pojava koja je odavno poznata u Zapadnom svijetu. Među prvima uočio ju je Aristotel (350 godina prije Hrista). On je zapisao: „činjenica da je voda prethodno ugrijana pridonosi bržem smrzavanju; tako se hladi brže. Stoga, mnogi ljudi, kada žele smrznuti toplu vodu što prije, prvo je stave na sunce..“

Tim fizičara na Tehnološkom univerzitetu Nanijang u Singapuru objavio je ono što smatraju rješenjem Mpemba efekta – fenomena bržeg smrzavanja tople vode od hladne, odnosno one na sobnoj temperaturi. Mpemba efekt dobio je ime po tanzanijskom studentu Erastu Mpembi koji je 1969. godine napisao naučni rad o tom ponašanju vode na primjeru bržeg smrzavanja tople smjese za sladoled u odnosu na rashlađenu masu.

Royal Society of Chemistry (Kraljevsko društvo za hemiju) ponudilo je hiljadu funti nagrade onome ko najbolje objasni ovaj efekt. Javilo se preko 21 hiljade naučnika, a nagradu je odnio Nikola Bregović sa Zagrebačkog univerziteta. Zaključio je da do lakšeg smrzavanja tople vode dolazi zbog stvaranja konvekcijskih struja između molekula. Konvekcija je gibanje toplije tekućine prema hladnijoj, a tim se strujanjima prenosi toplina s vode više temperature na vodu niže temperature.

Za fenomen je odgovorna i razlika u gustini vode unutar iste posude, koja ponovno zavisi o njenoj temperaturi, tvrdi Bregović, podsjećajući na svima poznatu činjenicu da je voda najgušća na temperaturi od 4 Celzijusova stepena, i ona zbog svoje gustine ostaje pri dnu, a rashlađena voda isplivava na površinu. A važna je i manje poznata činjenica da se voda ne ledi na nula stepeni, nego na hladnijim temperaturama.

“Ova mala jednostavna molekula H2O začuđuje nas i intrigira svojom magijom”, dodao je Nikola.

(Ibar.ba)