Ljudima je, čim su počeli da žive u gradovima, postalo jasno da će, ukoliko se nešto ne uradi, vrlo brzo završiti u smeću do koljena. U početku su taj otpad odnosili i bacali na polja, ali budući da se broj stanovnika stalno povećavao, problem se sve teže rješavao.
Ipak, nijednom od velikih urbanih centara drevnog svijeta nije pripala čast da postane prvi koji je izgradio sistem kanalizacije, već neolitskim naseljima na ostrvu Orkni koje se nalazi u blizini sjeverne Škotske. Početkom trećeg milenijuma prije nove ere, stanovnici mjesta kao što je Skara Bej izgradili su kanale obložene kamenom i duboke 35-60 centimetara, koji su odvodili otpadne vode i fekalije od nužnika u odvojenim malim prostorijama u kućama. Pretpostavlja se da su odvodi bili ispod naselja i pružali se sve do obližnje litice gdje se sadržaj izlivao u more.
Nešto kasnije, na drugoj strani svijeta, u dolini reke Ind, gradski arhitekti su morali da se suoče sa mnogo većim problemom kanalizacije. Njihovo riješenje je bilo izgradnja mreže odvoda od cigala. Trebalo je da ti odvodi prate smjer glavnih ulica i prolaze pored kuća. Bili su ukopani oko dvije stope pod zemljom, široki 17-25 centimetara, u obliku oluka obloženi ciglom i pokriveni kamenom, daskama i ciglama, što se lako moglo ukloniti radi čišćenja.
Palate su u drevnom svijetu bile "opremljene“ mrežama kanalizacionih odvoda. Knosos na Kritu je, oko 2000. prije nove ere, imao odvode iz svakog djela palate. Glavni kanalizacioni odvod je bio obložen kamenom i u njega je veliki broj kanala "dovodio“ kišnicu. Jake kiše, koje su periodično padale, u stvari su čistile kanalizaciju.
U Mesopotamiji su palate iz prvog milenijuma prije nove ere imale odvode koji su bili obloženi blokovima asfalta. Glavne kanalizacione cijevi su bile toliko široke da su njihovi krajevi morali da budu zatvarani rešetkama, da bi se spriječio ulazak provalnika.
Nešto manje napredni (i zdravi) načini odvođenja kanalizacije, bili su tipični za klasičnu Grčku i Rim. Kada je Atina bila na vrhuncu moći, u četvrtom vijeku prije nove ere, cijevi su išle od kuća do kolektora, na ulicama, koje su povremeno praznili privatni preduzimači. U Rimu je otvorena Cloaca Maxima, koji su izgradili etrurski kraljevi i koja je prolazila kroz centar grada i šest vijekova služila kao odvod, dok je imperator Avgust nije zatvorio 33. godine prije nove ere (više zbog smrada nego zbog zdravlja). Tako je dobijen tunel dovoljno širok da kroz njega prođe konjska zaprega.
Cloaca Maxima je bila samo jedna od mnogih kanalizacija od opeke koje su Rimljani izgradili u svim većim gradovima. Izgradnja je nastavljena u muškim i ženskim manastirima i poslije pada Rimskog carstva. Zajednički nužnici u ovim manastirima nalazili su se iznad potoka pretvorenog u odvod obložen ciglom. Sad je jasno da su mnogi od "tajnih prolaza“, za koje se vjerovalo da povezuju muške i ženske manastire, što je izazvalo sumnje o zabranjenim aktivnostima u srednjem vijeku, u stvari bili samo kanalizacija.
(ekapija.com)
No comments:
Post a Comment